Ketting spannen

Ik wilde het eens gaan hebben over ketting en tandwielen. Ieder van ons zal wel eens gehoord hebben van een kromgetrokken frame of achterbrug, en ook dat dit zou komen omdat de brommer zoveel vermogen had. Dit gebeurt echter veel eerder omdat de ketting te strak afgesteld is geweest.

Als dit het geval is zal tijdens het inveren van de achterbrug de afstand tussen het voor- en achterwiel groter worden en de ketting nog strakker komen te staan. Hierdoor kunnen de brug en het frame kromtrekken.
De juiste manier bij een Puch of een Tomos is de ketting zodanig te stellen dat hij in belaste toestand ongeveer twee centimeter ingedrukt kan worden . Dit kan men het beste doen door op de bagagedrager te gaan zitten en aan de ketting te voelen.
Als de ketting niet goed afgesteld is kan dit verholpen worden door de as van het achterwiel los te draaien en m.b.v. de kettingspanners het wiel naar achteren te trekken dan wel naar voren te duwen. Hierbij moet je wel opletten dat het wiel recht in de achterbrug blijft staan. Wanneer de ketting goed staat moet je de as weer vastdraaien en daarna nogmaals alles controleren.
Bij een Tomos 4L komen twee typen kettingspanners voor: één met boutjes en moertjes die men kan verstellen en één met halve maantjes die je kunt verdraaien. Bij een 4L moet je ook niet vergeten de moer van het tandwielhuis los te draaien (een paar slagen is voldoende om het wiel te kunnen bewegen).
Een Puch of Tomos 2L en 3L hebben gewone kettingspanners zoals op fietsen ook vaak zitten. Deze zijn te verstellen door de moer vaster of losser te draaien.

Als je bezig bent met de ketting kan je ook alles controleren op slijtage. Wanneer de gespannen ketting van het achterwiel kan worden getrokken dan is deze versleten. De tandwielen moeten gelijkmatig van vorm zijn, dus aan de voor- en achterkant van de tand hetzelfde van vorm zijn. De punten mogen niet te scherp zijn. Als dit wel het geval is dan moeten ze vernieuwd worden.
Het is het beste als je de tandwielen en ketting tegelijk vernieuwd, maar als de tandwielen nog heel goed zijn kan je er nog wel een nieuwe ketting op leggen. Let er bij het opleggen van de ketting altijd goed op dat je de sluitschakel op de juiste manier borgt: de gesloten kant van het borgveertje moet in de draairichting wijzen.

tekst: Anthony Verhoeven Bron: Slowgang nr.3, 1ste jaargang 1990